De school versierd met vlaggetjes van WIRED, de kunstenaars ready to go, de docenten enthousiast en de leerlingen onwijs nieuwsgierig. Op 11 december vond voor het eerst een WIRED-editie plaats binnen het speciaal onderwijs op Recon openluchtschool.
Recon openluchtschool is een openbare school voor (Voortgezet) Speciaal Onderwijs voor langdurig zieke kinderen. Op deze school kunnen leerlingen zichzelf zijn ondanks hun ziekte. Maar de wereld van deze leerlingen kan regelmatig klein aanvoelen door het leven in hun eigen bubbel vanwege een medisch traject en de daarbij behorende zorgen en angsten. Als betrokkene bij het Recon is Fabienne Hendriks met ons en de school in gesprek gegaan over hun cultuuronderwijs. Al snel kwamen we tot de conclusie dat er een WIRED-editie moest plaatsvinden waarbij wij de volgende vraag zouden onderzoeken:
Hoe kan je cultuuronderwijs inzetten om de leerlingen tools te geven om zelf uit de bubbel te stappen?
En daar gingen we! Leerlingen van alle leerjaren in het vmbo, havo en vwo en praktijkonderwijs konden in verschillende ateliers onder begeleiding van kunstenaars uit hun bubbel stappen. Om de leerlingen de mogelijkheid te geven om zelf te kiezen in welk atelier zij wilden gaan maken vond er eerder een ontmoeting plaats met de kunstenaars. In een kort gesprek leerden de leerlingen de kunstenaars en hun werk kennen en werden zij geïnspireerd door persoonlijke verhalen.
Muziek, muziek, muziek!
In alle uithoeken van de school was muziek te horen. Het waren verschillende activiteiten, maar de meerderheid van de activiteiten had iets met muziek te maken. Zo werd er met Giorgio Costa gedanst op muziek en ontdekten zij samen wat de beweging van iedere leerling was en welke flow zij wilden pakken. Met verschillende dansstijlen kregen leerlingen de kans om zichzelf te zijn en dit was goed te zien door de unieke dansmoves die getoond werden.
Schilderen op muziek
Aan het eind van de hal zat de groep die met Kasper Tinus ging schilderen tijdens het luisteren naar muziek. Eerst mochten zij voor zichzelf schilderen en eenmaal goed in de schildermodus maakten de leerlingen samen met elkaar een groot doek waarbij reggae muziek als inspiratie diende. Zij gingen lekker aan de slag met de verf en kwasten en dachten na over de vraag: “Welk gevoel geeft de muziek mij en hoe zie je dit terug op het doek?” Een leerling antwoordde: “ Ik heb soms epilepsieaanvallen en na een aanval ben ik helemaal uitgeput. Muziek kan mij weer laten ontspannen waardoor ik weer kan opladen. Dus schilderen terwijl ik naar muziek luister… Ja, super ontspannen!” En dit was terug te zien in de vloeiende bewegingen op het doek.
Muziek maken
In twee andere ruimtes werd zelf muziek gemaakt. Bij Bandlab dook Peter Geraedts met de leerlingen in de wereld van elektronische muziek en produceerden ze zelf muziek. Met alleen een iPad in de hand en koptelefoon op voelden ze zich de nieuwe Martin Garrix, Hardwell of Afrojack.
Afrikaanse instrumenten
Aan het eind van de straat riep opeens een leerling vol enthousiasme: “Ik weet niet hoor, maar ik denk dat ik in het verkeerde land ben! Ik moet naar een Afrikaans land!” In de gymzaal liet Koko Lawson de leerlingen kennis maken met Afrikaanse instrumenten, klanken en verhalen. Door heel goed naar elkaar te luisteren en te kijken, leerden ze verschillende ritmes en maakten ze een geweldig muziekstuk met elkaar.
Ik zie jou!
Niet alleen tijdens de muziekactiviteiten hadden de leerlingen oog voor elkaar, maar ook tijdens de fotografie les van Khalid Amakran en de theaterworkshop van Sander en Robin van Maas theater en dans. Met Khalid onderzochten de leerlingen hoe zij een goed verhaal konden vertellen met een foto. Wie heb jij voor je? En hoe laat je diegene zijn persoonlijkheid zien in een foto? Door elkaar vragen te stellen hebben zij elkaar beter leren kennen en konden ze kijkende naar de gemaakte foto’s zeggen: IK ZIE JOU!
Kwetsbaar
Dit gold ook voor de leerlingen die geïnspireerd werden door Sander en Robin om jezelf kwetsbaar op te stellen en er voor elkaar te zijn. Dit deden zij door het woord ‘Stuk’ te onderzoeken. Wat betekent dit woord voor jou? Waarop een leerling antwoordde: “Ik moet dan denken aan die keer dat ik uitgelachen werd om mijn Engelse uitspraak. Was die Stuk?”. Een ander gaf aan: “Ik denk dan juist aan een superrr grappig moment, want ik ging toen helemaal Stuk!” Aan het eind hebben alle leerlingen hun eigen verhalen tot één scene samengebracht en getoond aan een klein publiek van leerlingen en docenten. Uiteraard gevolgd door een daverend applaus!
Wat een ervaring in een periode als dit…
Iedereen; de leerlingen, de docenten, de kunstenaars waren het met elkaar eens: wat fijn dat we dit met de gemaakte afspraken konden ervaren. “Vooral de leerlingen zelf hadden zoveel respect voor elkaar en gingen zo zorgzaam met elkaar om. Als leerlingen elkaar tijdens een oefening wilden aanraken werd uit eigen initiatief eerst gevraagd of diegene zich daar wel prettig bij voelde. Heel mooi om te zien”, merkte één van de kunstenaars op.
Succesvol
Mondkapjes en 1,5 afstand bewaken hebben er niet voor gezorgd dat deze WIRED-editie minder succesvol was dan de andere. Misschien was het juist wel nog succesvoller, omdat deze kwetsbare leerlingen in een unieke situatie door kunst en cultuur hebben ervaren hoe zij uit hun bubbel kunnen stappen. En het blijft niet bij deze ene dag cultuuronderwijs, want ze willen meer!
Met dank aan: Khalid Amakran, Djembe Defi, Marlou Fernanda, Kasper Tinus, SKVR, Giorgio Costa, Maas theater en dans, Jazz Corea, Marjolijne van den Berg (fotografie)