Zodra je de leerlingen van het Olympia college in Rotterdam leert kennen zal je ze niet snel meer vergeten. Zo was er bijvoorbeeld een leerling en hij was in de klas vrij lastig te hanteren. Maar tijdens één van de kunstprojecten zei hij uit de grond van zijn hart: “Juf, dit was de allermooiste dag van mijn hele leven!”. Ontmoet de leerlingen en docenten van het Olympia college. Graag delen we hun succesverhaal.
Het Olympia College is een openbare school voor Praktijkonderwijs, VMBO-LWOO, Entree en ISK. De leerlingen bestaan uit jongeren van 12 tot en met 18 jaar die ondersteuning nodig hebben bij het leren. Het zijn jongeren die het niet altijd even makkelijk hebben. Er zitten bijvoorbeeld leerlingen in de ISK-klassen die nog maar kort in Nederland zijn, weinig Nederlands kunnen en soms hele traumatische ervaringen met zich meedragen.
Een omslag
Het Olympia college neemt al jaren deel aan Cultuurtraject Rotterdam. Een programma van KCR waarbij alle leerlingen twee keer per jaar mogen deelnemen aan een culturele activiteit. Het kwam alleen regelmatig voor dat activiteiten op het laatste moment door de school geannuleerd moesten worden. Soms als gevolg van onhandige planning en soms door voorvallen die het te moeilijk maakten om met de klas op stap te gaan. Hoewel er wel een beeldend docent in dienst is, leek cultuuronderwijs schoolbreed een bijzaak te zijn.
We maken een sprongetje in de tijd naar 2020, het jaar waarin een pandemie losbrak. Een docent van het Olympia college nam contact op met KCR, gefrustreerd omdat er zoveel culturele activiteiten niet door gingen. Er was grote behoefte aan een alternatief. De school maakte een grote omslag: van sporadische en door docenten geannuleerde activiteiten tot dit verzoek naar meer activiteiten. Wat veroorzaakte deze omslag? Duik met ons mee in het bijzondere verhaal van Olympia college Rotterdam.
Een vonk
In voorjaar 2019 kwam KCR-consulent Ingrid Duindam op gesprek bij het Olympia college. Eén van de medewerkers zag op een andere school hoe een WIRED festivaldag uitpakte. Alle leerlingen volgden een dag lang allerlei workshops, het was een energieke dag vol cultuuronderwijs. Dat wilde ze ook graag voor het Olympia college. Helaas vertrok de oorspronkelijke contactpersoon waardoor alle plannen voor WIRED even op pauze stonden.
Tot beeldend docent Miranda van Denzel alles overnam. “Ik wist niet wat het was, wat het inhield of waar we aan begonnen.” geeft ze lachend toe. Maar al snel zag ze een link met een ander project waar ze mee bezig was voor de ISK-afdeling. Er waren al vier gastdocenten voor ingehuurd. Zo groeide de plannen uit tot een festivaldag die niet alleen één afdeling maar de hele school omvatte.
De voorbereidingen verliepen volgens Miranda niet altijd even soepel. “Bij andere collega’s was er veel terughoudendheid. Het was natuurlijk een enorm plan. Hoewel hen wel was uitgelegd wat we van plan waren, konden ze zich er nog niet echt iets bij voorstellen. Daarnaast vonden sommige docenten het spannend dat de boven- en onderbouw door elkaar zouden lopen. Er vinden wel vaker hevige ruzies plaats tussen de leerlingen.” Ondanks de terughoudendheid werd doorgezet, tot het zover was op 11 april 2019.
Bijna 400 leerlingen deden mee aan verschillende activiteiten verspreid door de school. Tot grote verrassing van de twijfelende collega’s pakte de festivaldag ontzettend goed uit. Het viel meteen op dat de leerlingen heel respectvol met elkaar omgingen. Terugblikkend op de dag zegt Miranda: “De leerlingen werden in kleinere groepjes ingezet door de hele school. Omdat we er al langer van te voren mee bezig waren in de voorbereidende lessen hing er een fijne sfeer.”
WIRED x Olympia College
Het WIRED-effect
In de teamsessie die volgde na WIRED blijkt dat iedereen erg enthousiast is geworden na de festivaldag. Dat er zo’n ontspannen sfeer was maakte dat alle docenten op Olympia inzagen dat er meer mogelijk was dan ze oorspronkelijk dachten. “Naar mijn idee had ik na WIRED veel meer vertrouwen van collega’s. Ze zagen waar onze leerlingen goed in waren en dat ze iets hadden aan cultuuronderwijs”. Tijdens de sessies werd onder andere besproken hoe het Cultuurtraject beter kan aansluiten bij de rest van het curriculum. Zo ontstond er opeens veel meer draagkracht vanuit verschillende personen binnen het schoolteam.
Als een brandend vuurtje
Miranda kreeg na deze festivaldag helemaal de smaak te pakken. Zo ging ze op uitnodiging van KCR naar een netwerkevenement van Rotterdams CKV (een groep enthousiaste docenten en culturele instellingen die zich hard maakt voor cultuuronderwijs in het Rotterdamse vervolgonderwijs). Daar ontmoette ze onder andere medewerkers van Het Verhalenhuis, Hofplein en Scapino. En samen smeedden ze een plan voor een nieuw project. Een proeftuin waarin ze onderzoeken hoe sociale verbinding tussen leerlingen kan toenemen met ‘kunst als motor’. Met de bedoeling dat school kan voelen als en veilige plek, een tweede thuis. Een prachtig onderwerp voor de introductieweek aan het begin van het schooljaar.
De directie werd ook enthousiast over de proeftuin en maakte zelfs budget beschikbaar zodat niet alleen de eerstejaars maar ook de tweedejaars mee konden doen. “Het project was een ontzettend fijne start van het nieuwe schooljaar voor het Olympia college. De leerlingen hadden plezier en lol, er was een ontspannen sfeer en de leerlingen voelden zich op hun plek.” De samenwerking voelde zelfs zo goed dat ze samen een aanvraag deden voor de cultuurcoachregeling. Daarmee kan er op vaste basis een paar kunstdocenten uit de culturele sector in dienst komen van de school. De aanvraag is ondertussen gehonoreerd en zo’n 30 klassen van het Olympia college volgen extra dans- en theaterlessen.
"Cultuuronderwijs draagt niet alleen bij aan de emotionele en sociale ontwikkeling maar ook zeker de motorische ontwikkeling en sensorische integratie."
Laat het werk van leerlingen spreken
We vroegen Miranda wat collega’s uit het hele veld kunnen meenemen van haar ervaring met cultuuronderwijs op school.
“Als je het verlangen hebt meer met cultuuronderwijs te doen kan je beginnen met collega’s zoeken die ook voorstander zijn. Win samen informatie in. Bepaal met elkaar welke subsidies en gelden beschikbaar zijn (want die zijn er!). Of ga een samenwerking aan met culturele instellingen die projecten beschikbaar hebben en probeer dat beet te pakken. Je moet ergens beginnen want het is belangrijk om leerlingen en collega’s te laten ervaren wat cultuuronderwijs kan betekenen. In mijn ervaring doet cultuuronderwijs veel meer dan conceptuele of creatieve vorming. Het draagt niet alleen bij aan de emotionele en sociale ontwikkeling maar ook zeker de motorische ontwikkeling en sensorische integratie. Dat is belangrijker dan je denkt voor mijn leerlingen. Ik denk bijvoorbeeld aan mijn leerlingen met autisme die al moeite hebben met prikkelverwerking. Maar het gaat verder dan je denkt. Ik werk er naartoe dat mijn leerlingen de principes die ze oppikken tijdens de projecten die ik met ze doe ook op andere gebieden kunnen toepassen. Als die informatie opeens klikt dan zie ik hun zelfvertrouwen groeien. Alhoewel dit alles mijn ervaring is met cultuuronderwijs en ik kan vertellen hoe geweldig het allemaal is, moeten mijn collega's het toch echt zelf zien. Want de meest overtuigende factor is het zien van de ervaring van de leerlingen. Het werk van een leerling spreekt meer dan duizend woorden.”
Lost and found is een productie van de leerlingen van het Olympia College
Ook zien en ervaren wat cultuuronderwijs voor jouw leerlingen kan betekenen?
Neem contact op met onze consulenten en bespreek de mogelijkheden.